Częstym i uciążliwym schorzeniem infekcyjnym układu moczowego jest zapalenie pęcherza. Do rozwoju choroby zwykle dochodzi na skutek przedostania się chorobotwórczych mikroorganizmów przez cewkę moczową. W przypadku pojawienia się bólu brzucha, pieczenia podczas oddawania moczu oraz gorączki należy jak najszybciej rozpocząć leczenie, by zapobiec wystąpieniu groźnych powikłań. Jakie leki na zapalenie pęcherza warto mieć w domowej apteczce? Kiedy trzeba zgłosić się do lekarza? W poniższym poradniku znajdziesz najważniejsze informacje na temat zakażeń układu moczowego.
Zapalenie pęcherza – bolesna i uciążliwa dolegliwość
Zakażenia układu moczowego stanowią jeden z częstszych powodów zgłaszania się pacjentów do gabinetów lekarskich. Zapalenie pęcherza, które może wystąpić zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci, ma złożony charakter. Zwykle zapoczątkowują je patogeny wywodzące się z jelita, pochwy lub odbytu. Po skolonizowaniu błony śluzowej cewki moczowej przedostają się do pęcherza, a niekiedy do moczowodów i nerek. Choroba może przebiegać bezobjawowo lub jako zakażenie dolnego bądź górnego odcinka układu moczowego. Nawrotom infekcji sprzyjają wady związane z nieprawidłową budową dróg moczowych oraz niektóre schorzenia takie jak np. kamica nerkowa.
Jakie są objawy zapalenia pęcherza?
Do zakażenia najczęściej dochodzi drogą wstępującą, nieco rzadziej limfatyczną lub krwiopochodną. O rozwoju infekcji zwykle decyduje wiele czynników, ale najważniejsze z nich to stopień zjadliwości drobnoustrojów atakujących układ moczowy oraz sprawność naturalnych mechanizmów obronnych organizmu, do których należy m.in. stan zastawek pęcherzowo-moczowodowych, fizjologiczna flora narządów płciowych oraz perystaltyka moczowodów. Obraz kliniczny zapalenia pęcherza jest bardzo zróżnicowany. Najczęstsze symptomy zgłaszane przez pacjentów to:
- bolesne, trudne oddawanie moczu,
- ból w okolicy lędźwiowej,
- zaburzenia mikcji,
- obecność krwi w moczu,
- podwyższona ciepłota ciała.
Zakażenie układu moczowego jest rozpoznawane na podstawie objawów podmiotowych, przedmiotowych oraz ogólnego badania bakteriologicznego moczu. Do postawienia diagnozy konieczne jest stwierdzenie bakteriurii powyżej 10⁵ CFU/ml.
Jakie są najczęstsze przyczyny zapalenia pęcherza?
Wystąpienie infekcji objawiającej się bólem brzucha, parciem na pęcherz i pieczeniem podczas oddawania moczu najczęściej jest spowodowane obecnością chorobotwórczych mikroorganizmów w układzie moczowym. Zwykle są to bakterie, które przedostają się do organizmu z zewnątrz lub z pochwy bądź z odbytnicy. U większości pacjentów za rozwój choroby odpowiedzialne są gram ujemne pałeczki jelitowe z gatunku Escherichia coli. W etiologii zakażeń często izoluje się też inne patogeny takie jak np. Enterococcus, Streptococcus oraz Staphylococcus.
Przykładowe czynniki sprzyjające wzrostowi drobnoustrojów to:
- aktywność seksualna,
- nieprawidłowa lub niewystarczająca higiena miejsc intymnych,
- brudna bielizna osobista,
- niepełne opróżnianie pęcherza moczowego (np. w wyniku ciąży),
- utrudniony odpływ moczu (np. na skutek zalegających kamieni).
Warto zaznaczyć, że na zapalenie pęcherza częściej chorują osoby z wadami w obrębie układu moczowego, pacjenci z upośledzonym układem immunologicznym, a także diabetycy, u których glukoza znajdująca się w moczu sprzyja namnażaniu się patogennych mikroorganizmów.
Jak skutecznie leczyć zapalenie pęcherza?
W przypadku rozpoznania infekcji układu moczowego należy jak najszybciej podjąć odpowiednie leczenie. Jego zadaniem jest zahamowanie namnażania się bakterii i niedopuszczenie do uszkodzenia nerek. W tym celu konieczne jest przyjmowanie środków farmakologicznych zaleconych przez lekarza przez odpowiednią liczbę dni. W farmakoterapii najczęściej wykorzystuje się antybiotyki oraz leki zakwaszające mocz, w których mogą występować takie substancje czynne jak witamina C, urotropina, metionina, lakcid.
Poza leczeniem bardzo ważne jest podjęcie działań zapobiegających nawrotowi infekcji. Pacjenci z zapaleniem pęcherza powinni szczególną uwagę zwrócić na wypijanie codziennie od 2 do 3 litrów płynów (wody niegazowanej, mieszanek moczopędnych, soku z żurawiny) celem wypłukania bakterii z układu moczowego, regularne zmienianie bielizny, a także na przestrzeganie podstawowych zasad higieny intymnej. Ponadto istotne w przeciwdziałaniu chorobie jest wypróżnianie się zawsze, kiedy jest odczuwane parcie na pęcherz, gdyż zaleganie moczu sprzyja rozwojowi bakterii.
Kiedy ból pęcherza warto skonsultować z lekarzem?
Objawy towarzyszące zakażeniu układu moczowego potrafią być bardzo nieprzyjemne i utrudnić regularne oddawanie moczu. Wielu pacjentów przechodzi infekcję z łagodnymi dolegliwościami. Niekiedy jednak zdarza się, że uciążliwe symptomy nie ustępują po podaniu leków przeciwzapalnych i znacząco obniżają komfort życia. W takiej sytuacji nie należy zwlekać z wizytą u specjalisty. Lekarz po przeprowadzeniu wywiadu i dokonaniu oględzin wyda zalecenia dotyczące dalszego leczenia schorzenia.
Inną sytuacją wymagającą interwencji lekarskiej jest przekształcenie zapalenia pęcherza w odmiedniczkowe zapalenie nerek, które można rozpoznać po gorączce, nudnościach, wymiotach oraz silnym bólu w okolicy lędźwiowej. W przypadku podejrzenia choroby konieczne jest wykonanie laboratoryjnego badania moczu wraz z posiewem. Jeśli pacjent skarży się na skąpomocz lub bezmocz, lekarz może też zadecydować o przeprowadzeniu ultrasonograficznego badania jamy brzusznej. Leczenie zwykle polega na przyjmowaniu leków przeciwbakteryjnych, przeciwbólowych oraz przeciwgorączkowych.
Naucz się działać profilaktycznie!
Na zapalenie pęcherza znacznie częściej chorują kobiety, co jest spowodowane przede wszystkim charakterystyczną budową anatomiczną żeńskiego układu moczowego. Infekcja może jednak przytrafić się każdemu. W takiej sytuacji w domowej apteczce warto mieć preparaty na infekcje dróg moczowych w postaci tabletek, kapsułek lub globulek dopochwowych. By móc przejść chorobę jak najłagodniej, warto wcześniej sprawdzić, gdzie w okolicy znajduje się dobrze zaopatrzona apteka. Pamiętaj, że Apteka Pod Gwiazdą ma swoje oddziały m.in. w Brzesku, Rzeszowie, Białobrzegach, Biłgoraju, Budach Łańcuckich, Krośnie, Leżajsku, Przeworsku oraz w Nisku.
