Cukrzycę uważa się za chorobę społeczną, która niszczy naczynia krwionośne i nerwy, a w konsekwencji może wywoływać wiele innych poważnych schorzeń. Dlatego tak ważne dla diabetyków i nie tylko jest regularne kontrolowanie poziomu cukru we krwi za pomocą glukometru. Jak używać go poprawnie? Podpowiadamy!
Glukometr i akcesoria do niego – to warto wiedzieć
Podstawowymi urządzeniami dla diabetyka są glukometr i dodatkowe akcesoria, takie jak np.:
- paski testowe,
- igły do penów insulinowych,
- lancety,
- nakłuwacze.
Pozwalają one monitorować przebieg cukrzycy i szybko reagować, gdy tylko stężenie glukozy we krwi gwałtownie się zmienia. W aptekach jest wiele tego typu urządzeń. Współczesne glukometry są bardzo poręczne i kompaktowe. Nie zajmują dużo miejsca i mieszczą się w kieszeni. Warto jednak pamiętać, że do każdego aparatu dedykowane są inne paski testowe i akcesoria. Użycie tych niewłaściwych może zafałszować wynik – podobnie jak zła technika pomiaru. Dlatego tę czynność należy wykonywać dokładnie i bez pośpiechu. Sprawdź, jak to robić krok po kroku.
Jak działa glukometr?
To przenośne urządzenie do mierzenia poziomu glukozy we krwi. Glukometr pozwala monitorować przebieg leczenia cukrzycy w warunkach domowych. Pomiar glukozy jest możliwy tylko przy zastosowaniu pasków testowych. Ich głównym składnikiem jest enzym, który utlenia cukier. Reagując z glukozą w kropli krwi, uwalnia sygnał elektryczny – im stężenie cukru jest większe, tym sygnał jest silniejszy. Liczbowy wynik pomiaru jest automatycznie pokazywany na ekranie urządzenia. Wyróżnia się dwie metody pomiarowe:
- fotochemiczną – podczas badania światło odbija się od paska z próbką krwi w zależności od zmian zabarwienia pola testowego,
- elektrochemiczną – impuls magnetyczny przekazywany jest przez pasek testowy – pod wpływem glukozy zachodzi enzymatyczna reakcja chemiczna.
Czym kierować się przy wyborze glukometru?
W aptekach i innych sklepach medycznych jest wiele rodzajów glukometrów. Poniższe wskazówki pomogą Ci w wyborze odpowiedniego modelu. Pamiętaj, aby wziąć pod uwagę tylko atestowane urządzenia, które pochodzą od sprawdzonych producentów. Wybierając aparat, warto uwzględnić kilka najważniejszych aspektów:
- ilość wymaganej krwi do pomiaru – nowoczesne glukometry dokonują pomiaru już przy ilości 0,3 mikrolitra, gdy te starsze – 1 mikrolitr. Jest to ważne, zwłaszcza w przypadku dzieci,
- czas badania,
- dokładność odczytu – urządzenia certyfikowane są dokładniejsze,
- możliwość zapisywania odczytów w pamięci urządzenia – można w ten sposób sprawdzić powtarzalność wyników; im więcej ich w pamięci, tym lepiej,
- kompatybilność glukometru z komputerem czy smartfonem, np. do przesyłania danych,
- wielkość oraz waga urządzenia – te małe i lekkie można ze sobą wszędzie zabrać,
- wymiary wyświetlacza – to bardzo ważne zwłaszcza dla osób starszych i niedowidzących. Niektóre nowoczesne glukometry wyposażone są w ekran z podświetleniem lub w funkcję głosowego odczytu wyniku,
- dodatkowe funkcje, takie jak np. pomiar ciał ketonowych, cholesterolu czy trójglicerydów,
- sposób ładowania – na baterie lub przez łącze USB.
Jak prawidłowo dokonać pomiaru poziomu cukru?
Najpierw musisz dokładnie zapoznać się z instrukcją do danego modelu glukometru i podczas pomiaru postępować ściśle według wskazówek a niej zawartych. Od rodzaju glukometru zależy kolejność wykonywania poszczególnych czynności.
Pomiary poziomu cukru powinno się przeprowadzać kilka razy dziennie. Czynność tę trzeba wykonywać zarówno na czczo, jak i po posiłkach. Zanim przystąpisz do pomiaru, umyj dokładnie ręce – koniecznie mydłem. Nie zaleca się stosować środków na bazie alkoholu ani dezynfekujących. Po dokładnym umyciu rąk przygotuj nakłuwacz oraz pasek testowy, który umieścisz w gnieździe testowym glukometru.
Kolejny krok to przebicie nakłuwaczem opuszka palca na tyle głęboko, aby kropla krwi wypłynęła samoistnie. Niewskazane jest wyciskanie krwi z palca. Następnie kroplę krwi umieść na pasku testowym i odczytaj wynik na ekranie aparatu. Zaleca się skrupulatne zapisywanie wszystkich wyników – godziny oraz okoliczności badania. To znacznie ułatwia monitorowanie cukrzycy.

Co może zafałszować wynik pomiaru glukometrem?
Bardzo ważne jest, aby glukometr był sprawny i poddawany okresowej kontroli. Na wynik testu wpływa również prawidłowa technika pomiarowa, a także regularna wymiana osprzętu diabetologicznego. Zafałszować wynik pomiaru mogą:
- Niewłaściwe paski – korzystaj tylko z tych dedykowanych do Twojego glukometru. Sprawdzaj ich datę ważności. Jeśli masz jakiekolwiek wątpliwości, jakich akcesoriów użyć, możesz zapytać o to farmaceutę w aptece.
- Niewłaściwe przechowywanie – zawsze zamykaj fiolkę z paskami testowymi, gdyż są one podatne na oddziaływanie środowiska – wilgoć, temperaturę czy światło. Przechowuj je w odpowiedniej temperaturze wskazanej na opakowaniu. Trzymaj z dala od kaloryfera, słońca, mikrofalówki, piekarnika oraz lodówki.
- Nieodpowiednia higiena i przygotowanie do pomiaru – dokładnie umyj ręce przed nakłuciem, najlepiej wodą z mydłem. Nie stosuj żadnych środków myjących na bazie alkoholu ani tych dezynfekujących. Mycie rąk jest bardzo ważne, szczególnie gdy spożywało się owoce – mogą pozostawiać na dłoniach cukier, który potencjalnie wpłynie na wynik badania.
- Nałożenie kremu rąk przed pomiarem.
- Niewłaściwe nakłucie opuszka palca. Zwróć uwagę, aby tak go nakłuć, by kropla krwi wypłynęła samoistnie – nigdy nie wyciskaj jej i nie dotykaj okienka przeznaczonego na umieszczenie kropli krwi.
- Zabrudzone urządzenie – dlatego po każdym pomiarze dokładnie je umyj.
Blog Apteki pod Gwiazdą: źródło rzetelnych porad zdrowotnych
Szacuje się, że na cukrzycę cierpi przeszło 2,5 miliona dorosłych Polaków, a kolejne 500 tysięcy osób nie wie o swojej chorobie. To bardzo niebezpieczne, bo niewłaściwy poziom cukru we krwi może prowadzić do nagłej utraty świadomości i zagrożenia życia. Dlatego tak ważne są regularne badania profilaktyczne. W razie wystąpienia niepokojących objawów, takich jak np. duże pragnienie, nadmierne zmęczenie czy częste napady głodu, należy skonsultować się z lekarzem. Szukasz wartościowych porad o zdrowiu? Systematyczne zaglądaj na bloga Apteki pod Gwiazdą, która ma swoje oddziały w różnych miastach Polski, np. w Leżajsku, Białobrzegach czy Rzeszowie.