Jednym z ważniejszych narządów w organizmie mężczyzny jest prostata. Gruczoł krokowy otacza cewkę moczową i jest zlokalizowany między penisem a pęcherzem. Jego główną funkcją jest wytwarzanie gęstego płynu, w którym znajdują się enzymy ułatwiające przedostanie się plemników przez szyjkę macicy. Po trzydziestym roku życia u większości mężczyzn prostata zaczyna się rozrastać. Łagodny przerost stercza nie jest jedynym schorzeniem dotyczącym tej części męskiego układu płciowego. Jakie są najczęstsze choroby gruczołu krokowego? Sprawdź naszą listę i dowiedz się, jakie badania wykonywać, by zapobiegać ich rozwojowi.
Spis treści
Za co odpowiada gruczoł krokowy, czyli prostata?
Ten nieparzysty narząd o kształcie przypominającym kasztan jest odpowiedzialny za produkcję wydzieliny, która wraz z pęcherzykami nasiennymi i plemnikami tworzy nasienie. To właśnie dzięki niej płeć męska jest zdolna do prokreacji. Ponadto stercze wytwarza też specyficzne białko określane w skrócie PSA, które przekształca nasienie w płyn.
Pod względem anatomicznym gruczoł krokowy otoczony jest torebką zbudowaną z mięśni gładkich i składa się z kilku płatów. Nie są one tak wyraźnie odgraniczone, jak w innych organach, ale wyróżnia się:
- płat przedni, który jest usytuowany przed cewką moczową,
- płat tylny znajdujący się poniżej przewodów wytryskowych,
- płat środkowy położony między cewką moczową a przewodami wytryskowymi,
- płaty boczne umiejscowione po obu stronach cewki moczowej.
Prostata jest niezwykle istotnym elementem męskiego układu rozrodczego. Niestety ze względu na zaburzenia hormonalne, które u wielu mężczyzn pojawiają się w czwartej dekadzie życia, często ulega rozrostowi i powoduje liczne problemy. By uniknąć schorzeń gruczołu krokowego, należy uważnie obserwować swoje ciało i regularnie poddawać się badaniom profilaktycznym.
Przerost prostaty
Jedną z najczęściej występujących chorób gruczołu krokowego u mężczyzn powyżej pięćdziesiątego roku życia jest łagodny przerost prostaty. Powiększone stercze wywiera nacisk na pęcherz i cewkę moczową, przez co pojawiają się zaburzenia fizjologiczne związane z oddawaniem moczu. W początkowym stadium choroby mogą też wystąpić takie objawy jak zmniejszona ejakulacja, ból podczas erekcji, zaburzenia funkcji seksualnych. W zaawansowanej fazie mocz może się cofać do moczowodów i nerek, powodując ciężkie schorzenia tych narządów. Odpowiednio wczesne rozpoznanie umożliwia wdrożenie leczenia.
Pacjentom z łagodnym przerostem prostaty najczęściej przepisuje się leki działające rozluźniająco na mięśnie gładkie gruczołu krokowego i pęcherza moczowego, a także środki hormonalne, które mają za zadanie hamowanie aktywności androgenów. W celu zmniejszenia objętości gruczołu krokowego stosuje się też zabiegi chirurgiczne np. przy wykorzystaniu lasera holmowego. Wskazaniem do operacji są m.in.: nieskuteczne leczenie farmakologiczne, nawracające infekcje układu moczowego, obustronne wodonercze oraz stale nasilające się dolegliwości bólowe. Wybór najlepszej opcji zależy od ogólnego stanu zdrowia oraz wieku pacjenta.
Zapalenie prostaty
Częstą chorobą, która dotyka mężczyzn w różnym wieku, jest też zapalenie prostaty. Do rozwoju stanu zapalnego najczęściej przyczyniają się bakterie z grupy Escherichia coli, Klebsiella, Enterococcus oraz Staphylococcus aureus. Chorzy zwykle skarżą się na częstomocz, ból w obrębie krocza, pieczenie w cewce moczowej, wysoką gorączkę, dreszcze. Niekiedy pojawiają się też bóle kości, mięśni i stawów.
Łagodniejszym przebiegiem charakteryzuje się przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego. Czynnikami sprzyjającymi występowaniu choroby mogą być zaburzenia anatomiczne powodujące zwężenie strumienia moczu, infekcje pęcherza moczowego, obecność kamieni sterczowych. Zarówno ostre, jak i przewlekłe zapalenie prostaty leczy się przy pomocy środków farmakologicznych. W terapii najczęściej wykorzystuje się leki zawierające cyprofloksacynę, kotrimoksazol, cefalosporynę oraz trimetoprim.
Rak prostaty
Najniebezpieczniejszą chorobą, która może zaatakować gruczoł krokowy, jest rak prostaty. Schorzenie długo nie daje objawów, a od momentu powstania pierwszej komórki nowotworowej do rozwoju guza może upłynąć nawet dziesięć-piętnaście lat. Prawdopodobieństwo zachorowania na raka prostaty rośnie wraz z wiekiem – większość przypadków jest diagnozowanych u mężczyzn po sześćdziesiątym roku życia. Dolegliwości związane z procesem nowotworowym często przypominają symptomy łagodnego przerostu stercza. W drugim etapie choroba może zaatakować węzły chłonne, a później następują przerzuty do innych narządów. Wówczas mogą pojawić się bóle kostne, utrata apetytu, ogólne złe samopoczucie oraz przewlekłe zmęczenie. Potencjalnie zabójczy rak prostaty może być uleczalny, jeżeli zostanie rozpoznany we wczesnej fazie, kiedy zmiany chorobowe są ograniczone do gruczołu krokowego.

Jak badać prostatę?
Brak świadomości na temat chorób prostaty, a także obawa przed konsultacją u lekarza specjalisty powoduje, że wielu panów nie wykonuje badań profilaktycznych. Każdy mężczyzna, który ukończył pięćdziesiąty rok życia, powinien minimum raz w roku poddać się kontroli lekarskiej u urologa. Do badania prostaty wykorzystuje się badanie per rectum (badanie palpacyjne gruczołu krokowego przez odbytnicę) oraz oznaczenie antygenu PSA. Wzrost swoistego antygenu sterczowego może wskazywać na raka prostaty, ale jego podwyższone stężenie obserwuje się też w przypadku infekcji dróg moczowych, zakażeń gruczołu krokowego oraz po założeniu cewnika urologicznego. Mężczyźni z nieprawidłowym poziomem tej glikoproteiny są kierowani na dalszą diagnostykę.
Badaj się regularnie i ciesz się zdrowiem!
Niektóre choroby prostaty postępują bardzo wolno i nie powodują objawów przez wiele lat. Mężczyźni często wstydzą się przyznać do swoich dolegliwości i unikają wizyt u lekarza. W przypadku zaobserwowania jakichkolwiek niepokojących objawów utrzymujących się dłużej niż kilka tygodni należy zgłosić się do urologa. Preparaty pozwalające zadbać o zdrowie gruczołu krokowego pomoże wybrać farmaceuta w aptece online lub stacjonarnej. Apteka Pod Gwiazdą ma swoje oddziały w Rzeszowie, Białobrzegach, Biłgoraju, Brzesku, Budach Łańcuckich, Krośnie, Leżajsku, Nisku, Przeworsku oraz w Stalowej Woli.