Stres, brak systematycznej aktywności fizycznej, nadmiar wysoko przetworzonej żywności w diecie i tempo dzisiejszego życia sprawiają, że coraz więcej osób jest narażonych na choroby określane mianem cywilizacyjnych. Jedną z nich jest nadciśnienie tętnicze, które najczęściej rozwija się w ukryciu, nie dając wyraźnych objawów. Nierozpoznane w porę, prowadzi do miażdżycy, udaru mózgu, zawału i innych groźnych chorób. Przeczytaj dziś o przyczynach, diagnozie i leczeniu tej dolegliwości oraz dowiedz się, jak zredukować ryzyko jej wystąpienia.
Jak rozpoznać nadciśnienie? Jakie daje objawy?
Krew krążąca w tętnicach wywiera pewien nacisk na ich ściany. Jest on silniejszy w momencie pracy serca (ciśnienie skurczowe) oraz słabszy podczas spoczynku między uderzeniami (ciśnienie rozkurczowe). Optymalny wynik to <120/80 mm/Hg, natomiast przy 140/90 mm/Hg rozpoznaje się już lekkie nadciśnienie. W ciężkich przypadkach sięga ono >180/110 mm/Hg. Badanie urządzeniami pomiarowymi jest jedynym sposobem pozwalającym na zdiagnozowanie tej dolegliwości.
Pewnego rodzaju sygnałem ostrzegawczym są częste zawroty głowy, pobudzenie nerwowe, bezsenność, zaczerwienienia twarzy i przekrwienia oczu. Z kolei objawy świadczące o tzw. kryzysie nadciśnieniowym, wymagające pilnej interwencji lekarza, to:
- silne bóle głowy,
- krwotok z nosa i zaburzenia widzenia,
- zmęczenie lub dezorientacja,
- ból w klatce piersiowej i nieregularne tętno,
- trudności w oddychaniu,
- krew w moczu,
- pulsowanie w klatce piersiowej, szyi lub uszach.
Jakie są możliwe przyczyny nadciśnienia?
Negatywny wpływ na funkcjonowanie układu krążenia mogą mieć predyspozycje genetyczne, choroby nerek, cukrzyca, problemy hormonalne, bezdech senny, toczeń lub przyjmowane leki. Jednak odpowiadają one za nadciśnienie jedynie w 10% przypadków. Dolegliwość ta najczęściej pojawia się samoistnie, bez wyraźnej przyczyny, choć znane są czynniki znacząco zwiększające ryzyko jej wystąpienia. Należą do nich: nadwaga i otyłość, brak aktywności fizycznej oraz palenie papierosów i spożywanie alkoholu. Niekorzystny wpływ na układ krążenia ma też duża ilość sodu w diecie przy ograniczonej ilości produktów bogatych w magnez i potas. Również długotrwały stres może prowadzić do choroby nadciśnieniowej.
Jak leczy się nadciśnienie tętnicze?
Dieta, styl życia i aktywność fizyczna pozwalają do pewnego stopnia kontrolować poziom ciśnienia krwi. Jednak czasami koniecznością staje się farmakoterapia. Rodzaj leków stosowanych w leczeniu nadciśnienia tętniczego zależy od ogólnego stanu zdrowia i stopnia zaawansowania choroby. Często lekarz dobiera kombinację dwóch lub kilku preparatów o uzupełniającym się działaniu odpowiednio do potrzeb pacjenta. Najczęściej mają one działanie moczopędne (diuretyczne), poszerzające naczynia krwionośne oraz zmniejszające obciążenia serca. Pamiętaj, że zarówno decyzja o przyjmowaniu, jak i odstawieniu leków na nadciśnienie zawsze wymaga konsultacji z lekarzem. Działanie na własną rękę może zagrażać Twojemu życiu i zdrowiu.
Profilaktyka nadciśnienia: jak mu zapobiegać?
Ważnym sposobem na utrzymanie zdrowego serca jest regularne sprawdzanie ciśnienia, również w domu. Zapisane wyniki systematycznych pomiarów stanowią dla lekarza dodatkowe źródło informacji. Warto także podjąć działania, zmierzające do ograniczenia ryzyka behawioralnego — opisuje je poniższa tabela:
Działania
|
O czym pamiętać?
|
Utrata masy ciała
|
Kontroluj obwód talii – powinien on wynosić <102 cm u mężczyzny i <89 cm u kobiety.
|
Regularne ćwiczenia
|
Poświęć 30 minut dziennie na spacer, jazdę na rowerze, jogging, pływanie lub pracę w ogrodzie.
|
Dieta
|
Jedz zgodnie z zaleceniami diety DASH i śródziemnomorskiej, zadbaj o produkty bogate w potas, unikaj fast foodów.
|
Mniejsze spożycie sodu
|
Ogranicz spożycie sodu – wybieraj żywność nieprzetworzoną, sól zastąp ziołami.
|
Ograniczenie alkoholu
|
Zrezygnuj z codziennego sięgania po alkohol.
|
Rzucenie palenia
|
Pamiętaj, że każdy wypalony papieros podnosi ciśnienie o ok.10 mm/Hg na 15 minut – rzuć koniecznie.
|
Zdrowy sen
|
Śpij minimum 6-7 godz. na dobę.
|
Unikanie przewlekłego stresu
|
Wypróbuj różne techniki redukcji stresu lub skorzystaj z pomocy psychologa.
|
Bez względu na wiek możesz podjąć działania, które pomogą Ci utrzymać ciśnienie krwi na optymalnym poziomie. Każdego dnia dokonuj prozdrowotnych wyborów, dbając o serce i cały układ krążenia. Podstawą zdrowego stylu życia jest kontrolowanie wagi i zapewnienie sobie odpowiedniej ilości ruchu. Dieta oparta na świeżych produktach powinna obfitować w antyoksydanty, kwasy omega-3 oraz potas i magnez, najlepiej pochodzące z naturalnych źródeł. W przypadku stwierdzonych niedoborów zapytaj lekarza lub farmaceutę o suplementy. Według medycyny tradycyjnej dobroczynny wpływ na układ krążenia mają też zioła – wyciągi z głogu i ruszczyka oraz sok z aronii.

Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie?
Używane w przychodniach ciśnieniomierze lekarskie przeznaczone są do użytku profesjonalnego. Do monitorowania ciśnienia w warunkach domowych najczęściej stosuje się nadgarstkowe aparaty automatyczne. Niezależnie od tego, gdzie dokonujesz pomiaru, przestrzegaj kilku prostych zaleceń. Przygotowanie do badania, pozycja ramienia i inne czynniki mogą zmienić odczyt o 10% lub więcej. Aby zmniejszyć ryzyko błędu:
- nie pij napojów z kofeiną ani nie pal 30 minut przed badaniem,
- posiedź spokojnie 5 minut przed badaniem,
- podczas pomiaru trzymaj stopy na podłodze, a ramię podeprzyj tak, aby łokieć znajdował się na wysokości serca,
- mankiet umieść na gołej skórze,
- nie rozmawiaj podczas pomiaru,
- w domu wykonaj dwa pomiary i wciągnij z nich średnią; jeśli wynik się różni o więcej niż 5 mm/Hg, wykonaj badanie po raz trzeci.
Dbaj o swoje serce i układ krążenia
Walka z nadciśnieniem wymaga kompleksowych działań oraz wsparcia specjalistów. Gdy chcesz zbilansować dietę lub zmagasz się z nadwagą, skorzystaj z porady dietetyka. Jeśli konieczne jest rozpoczęcie farmakoterapii, bezwzględnie skontaktuj się z lekarzem. Suplementy i zioła uzupełniające terapię, a także ciśnieniomierz do użytku domowego pomoże wybrać farmaceuta w najbliższej aptece stacjonarnej lub on-line. Apteka Pod Gwiazdą prowadzi oddziały w Rzeszowie, a także Białobrzegach, Biłgoraju, Brzesku, Budach Łańcuckich, Krośnie, Leżajsku, Nisku, Przeworsku i Stalowej Woli. Każdego dnia dbaj o zdrowy tryb życia i odpowiednią dietę, aby trzymać ciśnienie w ryzach!