Odpowiednia ilość snu jest niezwykle ważna dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Problemy ze snem są zaś coraz powszechniejsze, a według badań mogą dotyczyć nawet 50 proc. Polaków. Kiedy brak snu jest już bezsennością? I w jaki sposób można z nią walczyć? Sprawdź, co warto wiedzieć na temat bezsenności.
Kiedy mówimy o bezsenności?
Bezsenność to zaburzenie snu objawiające się trudnościami z zaśnięciem, utrzymaniem snu oraz spadkiem jego jakości. Sen jest krótki i płytki, nie przynosi poczucia regeneracji. Biorąc pod uwagę długość trwania tego stanu, wyróżniamy:
- bezsenność przygodną, trwającą do kilku dni,
- bezsenność krótkotrwałą, trwającą do 4 tygodni,
- bezsenność przewlekłą, trwającą powyżej miesiąca.
Według lekarzy właściwa ilość snu dla dorosłego człowieka mieści się w przedziale od 6 do 9 godzin. Należy jednak pamiętać, że jest to bardzo indywidualna sprawa – niektóre osoby będą wypoczęte, śpiąc mniej niż 6 godzin. O bezsenności mówimy więc w sytuacji, kiedy problemy ze snem przyczyniają się do pogorszenia samopoczucia i codziennego funkcjonowania.
Jakie są najczęstsze przyczyny bezsenności?
Jeżeli szukasz sposobu na bezsenność, kluczowe jest znalezienie przyczyny zaburzenia. Umożliwi to wdrożenie skutecznego postępowania, mającego na celu wydłużenie czasu nocnego wypoczynku oraz zwalczenie powodu, dla którego pojawiły się problemy ze snem. Bywa to dość trudne – bezsenność może bowiem mieć różnorodne podłoże. Najczęściej wymienia się czynniki:
- psychotyczne, m.in. przewlekły stres, depresję, stany lękowe,
- zewnętrzne, np. zmiana strefy czasowej,
- somatyczne, związane z dolegliwościami chorobowymi,
- neurogenne, spowodowane przez nieprawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Bezsenność może być też skutkiem przyjmowania niektórych leków oraz stanowić objaw choroby. W przypadku dorosłych najczęściej jest jednak związana ze stanem emocjonalnym oraz zdrowiem psychicznym.
Jak zdiagnozować bezsenność?
Subiektywne odczucie zaburzenia snu jest już wystarczającym dowodem na to, że mamy do czynienia z bezsennością. Do jej rozpoznania może zatem wystarczyć sam wywiad przeprowadzony przez lekarza. O stopniu ciężkości dolegliwości będą świadczyć częstotliwość jej występowania, długość trwania oraz sposób, w jaki uniemożliwia codzienne funkcjonowanie.
Podczas badań naukowych często wykorzystuje się też poniższe kryteria diagnostyczne:
- czas zasypiania powyżej 45 minut,
- wybudzenia ze snu trwające więcej niż 30 minut (łącznie),
- czas snu poniżej 6 godzin.
Diagnostyka bezsenności może obejmować również specjalistyczne badania (są one przeprowadzane w poradniach zaburzeń snu). Są to zazwyczaj nocne badanie EKG (serce), EOG (ruchy oczne) i EMG (napięcie mięśni). Po obudzeniu pacjent dodatkowo otrzymuje do rozwiązania testy sprawdzające pamięć i koncentrację, które pomagają ocenić efektywność nocnego wypoczynku.

Jak zadbać o higienę snu na co dzień?
Zbyt mała ilość snu szybko przełoży się na pogorszenie kondycji fizycznej i psychicznej. Najczęściej pojawiają się problemy z koncentracją, rozdrażnienie, zmęczenie i brak sił. Można spróbować temu zapobiec, stosując proste zasady dbania o higienę snu. Oto one:
- Każdego dnia kładź się spać i wstawaj o podobnych porach.
- Unikaj kofeiny (nie pij kawy w godzinach popołudniowych).
- Ogranicz używki, w tym alkohol i nikotynę.
- Spożywaj kolację ok. 2-3 godziny przed snem – powinna być lekkostrawna i niezbyt obfita.
- Przed snem wywietrz sypialnię.
- Zrezygnuj z oglądania telewizji i korzystania z urządzeń elektronicznych ok. godzinę przed snem.
- Uważaj na stres, postaraj się wieczorem wyciszyć i uspokoić umysł (np. korzystając z technik oddechowo-relaksacyjnych).
- Uprawiaj sport, najlepiej na świeżym powietrzu.
Kiedy warto skorzystać z pomocy psychologa?
Jeśli wymienione wyżej sposoby poprawy jakości snu nie przyniosły efektów, należy poszukać pomocy u specjalisty. Jest to szczególnie ważne, kiedy istnieje podejrzenie, że bezsenność ma związek ze stresem, napięciem lub zaburzeniami na tle psychicznym. Niezbędne będzie wówczas skonsultowanie się z psychologiem, który poszuka źródła zaburzeń snu.
Problemy ze snem mogą być też jednym z symptomów depresji. Dlatego wizyta u psychologa lub psychoterapeuty powinna odbyć się jak najszybciej, jeśli bezsenności towarzyszą takie objawy jak m.in. przygnębienie, niepokój, brak motywacji, przewlekłe zmęczenie, niskie poczucie własnej wartości.
Konsultacja z psychologiem sprawdzi się także w przypadku osób, których problemem jest tzw. gonitwa myśli, pojawiająca się tuż przed snem. Duża ilość obowiązków oraz różnorodne, codzienne sprawy, mogą bowiem powodować trudność w zapanowaniu nad swoimi myślami. Odpowiednia terapia pomoże odzyskać kontrolę nad umysłem, wyciszając oraz ułatwiając zasypianie.
Czy farmakoterapia może pomóc przy problemach ze snem?
Leczenie zaburzeń snu przy pomocy farmakoterapii powinno odbywać się zawsze według zaleceń lekarza oraz pod jego ścisłą kontrolą. Najczęściej stosuje się w tym celu środki nasenne, przeciwdepresyjne oraz uspokajające, m.in. pochodne benzodwuazepiny oraz leki nowej generacji, zawierające zaleplon lub zolpidem. Co ważne, wymienione farmaceutyki mogą uzależniać oraz oddziałują na ośrodkowy układ nerwowy – przyjmuje się je tylko tymczasowo.
Sporą popularnością cieszą się dostępne bez recepty, ziołowe preparaty na bezsenność. Składniki, które najczęściej można w nich znaleźć to m.in. melisa, szyszka chmielu, lawenda lub kozłek lekarski. Ich zadaniem jest delikatne uspokojenie oraz wyciszenie, dlatego zazwyczaj są wykorzystywane w przypadku problemów ze snem spowodowanych napięciem nerwowym. Stosowanie ich również warto uzgodnić z lekarzem.
Spokojny sen to jeden z filarów zdrowego życia
Podczas snu regeneruje się cały organizm, także umysł. Odpowiednia ilość snu może chronić przed depresją, wzmacniać odporność, a nawet obniżać ciśnienie krwi oraz poziom cholesterolu. Dlatego w przypadku problemów ze snem trwających dłużej niż miesiąc należy poszukać pomocy u lekarza rodzinnego, psychiatry lub psychologa. Jeśli zaś zdecydujesz się na przyjmowanie doraźnych preparatów na bezsenność, pamiętaj, żeby wcześniej porozmawiać o tym z lekarzem lub farmaceutą. Szukasz apteki w swojej okolicy? Apteka pod Gwiazdą ma swoje oddziały m.in. w Biłgoraju, Brzesku, Krośnie, Przeworsku i Stalowej Woli.
Produkty z naszej oferty:
Somnised
Forsen