Choroba ta może występować we wszystkich grupach wiekowych i przybierać wiele różnych form. Reumatyzm, bo to o nim mowa, dzieli się na kilka grup, np. o charakterze zapalnym czy o przyczynie mechanicznej. Co to za schorzenie i jakie daje objawy? Sprawdź i dowiedz się więcej.
Co to jest reumatyzm?
To nazwa ogólna dla chorób narządu ruchu przebiegających z bólami, czasem obrzękiem albo zniekształceniem stawów i ograniczeniem ich ruchomości lub pojedynczego stawu i tkanek okołostawowych – torebek, ścięgien, powięzi, mięśni. Dolegliwości mają zmienny charakter i umiejscowienie. W chorobie reumatycznej zaatakowana jest zazwyczaj cała tkanka łączna i jej pochodne.
Jakie są rodzaje chorób reumatycznych?
Pod pojęciem reumatyzmu kryje się ponad 200 różnych schorzeń o zróżnicowanym pochodzeniu. Dzielą się one między innymi na reumatyzm o charakterze zapalnym oraz ból o przyczynie mechanicznej.
Reumatyzm o charakterze zapalnym to schorzenia wpływające na układ odpornościowy. Do takich stanów prowadzi naturalny mechanizm obronny organizmu, który omyłkowo atakuje zdrową tkankę. Do tej grupy należą między innymi zapalenia stawów:
- reumatoidalne,
- reaktywne,
- łuszczycowe.
W przypadku bólu o przyczynie mechanicznej problemy są bardzo częste i zwykle narastają w miarę używania stawów, gdy organizm człowieka się starzeje i z wiekiem słabnie. Do tej grupy w większym lub mniejszym stopniu trafia w pewnym momencie większość ludzi. Dotyka ich najczęściej choroba zwyrodnieniowa – głównie stawów w obszarach wspomagających dźwiganie ciężarów, np. w stopach i kolanach.
Jakie są przyczyny reumatyzmu?
Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Przypuszcza się, że na rozwój choroby reumatycznej mogą mieć wpływ:
- predyspozycje genetyczne,
- zażywane leki,
- zakażenia,
- urazy mechaniczne,
- choroby nowotworowe, np. chłoniak.
Do czynników środowiskowych zalicza się wady postawy wynikające z siedzącego trybu życia, złą dietę – ubogą w wapń, witaminy i mikroelementy, a także długotrwały stres i brak snu. To wszystko sprzyja obciążeniu stawów i może przyczyniać się do powstania zmian zwyrodnieniowych. Dlatego już od najmłodszych lat trzeba troszczyć się o swój kręgosłup i zawczasu korygować wszelkie nieprawidłowości – skoliozę, płaskostopie czy okrągłe plecy. Warto dbać o zdrowie i zwalczać stany zapalne organizmu – np. nieleczona angina może mieć bardzo groźne konsekwencje.
Jakie są objawy chorób reumatycznych?
Schorzenia tego typu mogą charakteryzować się bólem, obrzękiem i sztywnością stawów w takich obszarach ciała jak np.:
- stopy,
- dłonie,
- nadgarstki.
W celu zdiagnozowania zmian zwyrodnieniowych przydatne są badania takie jak RTG, tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny.
Reumatoidalne zapalenie stawów – RZS – częściej obserwuje się u kobiet. Przyczyną reaktywnego zapalenia stawów są zazwyczaj infekcje. Wywołują je takie same drobnoustroje, które powodują biegunki czy choroby przenoszone drogą płciową. Mogą powstawać stany zapalne stawów, a kolana lub kostki nagle zaczynają puchnąć. Choroba zazwyczaj ustępuje samoistnie, ale proces zdrowienia może trwać około 1-1,5 roku. Z kolei na łuszczycowe zapalenie stawów cierpi prawie co trzecia osoba zmagająca się z łuszczycą. Może się to wiązać z bólami i obrzękami kolan, dłoni czy stóp.
Jak leczy się reumatyzm?
Wszystko zależy od stopnia rozwoju choroby. Choć często powstałe zmiany są nieodwracalne, można spowolnić proces ich rozwoju. Leczenie polega na podawaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Zalicza się do nich preparaty z ibuprofenem, które są dostępne w aptekach. Mogą one złagodzić objawy, ale ich stosowanie trzeba skonsultować z lekarzem lub farmaceutą. Zmniejszysz w ten sposób ryzyko wystąpienia skutków niepożądanych. Niekiedy leczenie wymaga stosowania silniejszych analgetyków o różnym mechanizmie działania.
Terapię farmakologiczną zazwyczaj łączy się z:
- odpowiednimi zajęciami ruchowymi – rozciągającymi, w odciążeniu,
- masażami – głaskaniem, ugniataniem, rozcieraniem czy wałkowaniem,
- ćwiczeniami relaksacyjnymi – jogą, pilatesem czy tai-chi,
- zabiegami fizykalnymi, takimi jak np. lasero-, magneto-, krio- czy balneoterapia.
O sposobie leczenia zawsze decyduje specjalista.
Czy dieta i ćwiczenia mogą pomóc?
Warto wiedzieć, że choroba zwyrodnieniowa stawów kolanowych i biodrowych jest częstsza i powoduje więcej bólu u osób z nadwagą. Dlatego właściwa dieta i ćwiczenia mogą zapobiec przybieraniu na wadze i wzmacniać osłabione mięśnie.
Posiłki powinny być zdrowe i zbilansowane. Warto dostarczać organizmowi produkty bogate w kolagen i kwasy Omega-3, z dużą ilością białka i antyoksydantów. Niedobór witaminy D może również przyspieszać postęp chorób reumatycznych, a także sprzyjać ich rozwojowi. Pokarmy bogate w wapń wzmacniają układ kostny.
Do jadłospisu warto włączyć warzywa, owoce, oliwę, tłuste ryby morskie czy nasiona chia. Wyeliminować zaś żywność przetworzoną, mocną kawę, czarną herbatę, słodycze, tłuszcze nasycone, ocet, musztardę czy alkohol. Osoby, u których rozwija się reumatoidalne zapalenie stawów, powinny też porzucić palenie papierosów. Przyczynia się ono bowiem do wytwarzania w organizmie przeciwciał antycytrulinowych, co jest ważnym czynnikiem ryzyka zachorowania na RZS.
Właściwe odżywianie może stymulować lub hamować procesy zapalne. Dlatego tak ważne jest dbanie o prawidłową mikroflorę jelitową. Włączaj do menu produkty mleczne zawierające probiotyki. W razie konieczności można je suplementować. Są one dostępne w każdej aptece. Najlepiej w tej sprawie skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Szybka diagnostyka jest kluczowa – nie lekceważ dolegliwości
Z reumatoidalnym zapaleniem stawów można normalnie funkcjonować pod warunkiem, że odpowiednio wcześniej zostanie postawiona właściwa diagnoza i wdroży się odpowiednie leczenie. Dlatego nie lekceważ pierwszych objawów choroby. Jeśli dopadnie Cię symetryczny ból w nadgarstkach czy w stopach, a także poranna sztywność stawów utrzymująca się przez kilkadziesiąt minut, koniecznie skontaktuj się z lekarzem. On zleci dokładne badania diagnostyczne i zaproponuje terapię. W razie potrzeby możesz też zapytać farmaceutę o leki przeciwbólowe, preparaty wzmacniające stawy i układ mięśniowo-szkieletowy. Apteka pod Gwiazdą ma swoje oddziały w wielu miastach Polski, np. Białobrzegach, Rzeszowie czy Stalowej Woli.
